TRONG BÀI NÀY

1. Tổng quan
2. Tầm quan trọng của vitamin B₁
3. Dấu hiệu thiếu hụt vitamin B₁
4. Ai là nhóm người dễ bị thiếu hụt vitamin B₁?
5. Nguồn Thức ăn
6. Mức khuyến cáo về sử dụng vitamin B₁
7. Một số chú ý dùng vitamin B₁ qua ăn uống

1. Tổng quan

Vitamin B₁, còn gọi là thiamin, là một trong 8 vitamin B. Tất cả các loại vitamin B giúp cơ thể chuyển hóa thực phẩm (carbohydrate) thành nhiên liệu (glucose), mà cơ thể sử dụng để sản xuất năng lượng. Như các vitamin nhóm B, vitamin B₁ cũng giúp cơ thể chuyển hóa các chất béo và protein. Nhóm vitamin B là cần thiết cho một sức khỏe gan, da, tóc và mắt. chúng cũng giúp các chức năng hệ thống thần kinh hoạt động tốt và cần thiết cho chức năng hoạt động của não.

Tất cả các loại vitamin B tan trong nước, có nghĩa là cơ thể không lưu trữ chúng.

Giống như vitamin nhóm B, thiamine đôi khi được gọi là vitamin “chống căn thằng” vì nó có thể tăng cường hệ thống miễn dịch và cải thiện khả năng của cơ thể để chịu được điều kiện căng thẳng. Nó được đặt tên là B₁ vì đó là vitamin B đầu tiên phát hiện ra.

2. Tầm quan trọng của vitamin B₁

2.1. Khuyến khích sản xuất năng lượng

Vitamin B₁ (dưỡng chất năng lượng) có vai trò vô cùng quan trọng trong việc duy trì các hoạt động tương tác của tế bào trong cơ thể, nhất là việc sản xuất năng lượng. Trong đó các tế bào của cơ thể đã dùng ôxy để chuyển hóa carbohydrate và các loại đường thành năng lượng.
Bởi vậy, nếu không có vitamin B₁ hoặc thiếu hụt nguồn dưỡng chất này thì hiệu quả sản xuất năng lượng có thể sẽ bị suy giảm hoặc bị vô hiệu hóa.

Do vai trò trung tâm của vitamin B₁ để chuyển hóa năng lượng, thiếu chất dinh dưỡng này làm suy yếu gần chức năng quan trọng trong cơ thể. Thiếu nhiều và kéo dài vitamin B₁ ở Hoa Kỳ – đã được báo cáo ảnh hưởng đến hệ thần kinh, tim, và chức năng tiêu hóa, trong số các khu vực khác.

2.2. Hỗ trợ hệ thống thần kinh

Não là một trong hầu hết các mô đói năng lượng trong cơ thể con người. Như vậy, nó không phải là một bất ngờ cho thấy thiếu vitamin B₁ thường dẫn đến các vấn đề trong hệ thống thần kinh. Điều ngạc nhiên chỉ có thể là vitamin này có liên quan đến rất nhiều điều kiện khác nhau, từ bệnh não liên quan đến bệnh Parkinson và Alzheimer.

Ngoài vai trò của nó trong sản xuất năng lượng, vitamin B₁ đóng một vai trò quan trọng trong cấu trúc và tính toàn vẹn của các tế bào não. Nếu thiếu hụt là rất cao, hoặc xảy ra ở một giai đoạn quan trọng của sự phát triển não bộ.

3. Dấu hiệu thiếu hụt vitamin B₁

Hiện tượng thiếu hụt vitamin B₁ được chuyên môn gọi là hiện tượng beriberi rất ít khi xảy ra nhưng khi xuất hiện thường kèm theo các dấu hiệu như ăn không ngon miệng, mệt mỏi, ngại vận động, khó tiêu hóa, táo bón, lo sợ, đặc biệt các cơ bắp xuất hiện hiện tượng như có kim châm, đầu ngón chân ngón tay bị tê cứng. Hiện tượng dùng quá liều vitamin B₁ ít khi xảy ra vì vậy mà không thấy có hiện tượng ngộ độc do dùng loại dưỡng chất này.

4. Ai là nhóm người dễ bị thiếu hụt vitamin B₁?

Những người nghiện rượu: Theo số liệu thống kê thì những người nghiện rượu là nhóm bị thiếu hụt vitamin B₁ cao nhất. Lý do rượu là thủ phạm rửa trôi B₁ và đưa nhanh thải ra ngoài qua đường nước tiểu. Do rượu còn phá hủy gan thận rất mạnh nên nhu cầu về vitamin B₁ ở nhóm người này cao từ 10 – 100 lần so với người không uống rượu.

Những người nghiện cà phê, chè: Giống như người nghiện rượu chè, cà phê làm cho vitamin B₁ nhanh bị rửa trôi qua con đường nước tiểu.

Những người mắc các loại bệnh mạn tính: Theo nghiên cứu thì những người mắc bệnh mạn tính. Ví dụ như bệnh tiêu chảy, bệnh stress thường gây cản trở quá trình hấp thụ vitamin B₁, vì vậy mà nhóm người này nên tư vấn bác sĩ điều trị sớm các loại bệnh bản thân đang mắc phải và bổ sung thêm vitamin B₁ cho cơ thể bằng ăn uống hoặc bằng thuốc bổ.

5. Nguồn thức ăn

Hầu hết các loại thực phẩm có chứa một lượng nhỏ của thiamine.

Một lượng lớn có thể được tìm thấy trong:

• Thịt heo
• Thịt bò
• Gia cầm
• Nội tạng

Nguồn thực phẩm khác tốt của thiamin bao gồm:

• Tổng số các hạt hoặc ngũ cốc và gạo
• Rau
• Mầm lúa mì
• Cám
• Men bia
• Quả hạch
• Mật đường

6. Mức khuyến cáo về sử dụng vitamin B₁

• Trẻ sơ sinh từ 0 – 6 tháng tuổi: 200 μg/ngày.
• Trẻ từ 7 – 11 tháng tuổi: 300 μg/ngày.
• Trẻ từ 1 – 3 tuổi: 500 μg/ngày.
• Trẻ từ 4 – 8 tuổi: 600 μg/ngày.
• Trẻ từ 9 – 13 tuổi: 900 μg/ngày.
• Nam giới trên 14 tuổi: 1,2 mg/ngày.
• Phụ nữ trên 14 tuổi: 1,4 mg/ngày.
• Phụ nữ mang thai: 1,4 mg/ngày.
• Phụ nữ đang cho con bú: 1,5 mg/ngày.

7. Một số chú ý dùng vitamin B₁ qua ăn uống

Nên hạn chế rượu, cà phê: Các loại đồ uống có chứa nhiều caffein, rượu sẽ làm tăng tiểu tiện làm cho vitamin B1 bị đào thải ra ngoài nhanh qua con đường nước tiểu.
Không nên chế biến quá kỹ: Vitamin B₁ là dưỡng chất rất nhạy nhiệt, nếu chế biến quá kỹ, nhất là các loại rau dạng lá đậu đỗ.
Tăng cường thực phẩm nguyên chất: Nhất là thực phẩm tươi sống, nguyên chất. Ví dụ như các loại ngũ cốc chế biến quá kỹ, quá nhiều sẽ giảm từ 20 – 60% hàm lượng vitamin B₁ cũng các loại dưỡng chất khoáng chất khác.
Bảo quản hợp lý: Do nhạy nhiệt nên các loại thực phẩm rau củ quả giàu vitamin B₁ nên bảo quản ở môi trường tự nhiên, ngay sau khi thu hoạch hoặc mua về dùng ngay, nếu bảo quản trong tủ lạnh quá lâu sẽ mất dần hàm lượng dưỡng chất vitamin B₁.